Kẹo Sìu Châu Đặc Sản Nam Định

Nam Định vùng đất “Địa linh nhân kiệt”, nơi lưu giữ bao di sản văn hóa tinh thần với những nét đặc trưng quyến rũ. Con người Nam Định tài hoa, tinh tế, hiếu khách và chính họ đã tạo dựng trên mảnh đất này những sản phẩm văn hóa phong phú, đặc sắc. Về Nam Định để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên thơ mộng và thưởng thức đặc sản văn hóa ẩm thực đất thành Nam, đó là kẹo Sìu Châu
Nhà thơ Tú Xương bằng giọng thơ trào lộng đã lấy kẹo Sìu Châu để so sánh với cái “Mứt Rận” (bài Mứt Rận-1903) của mình:

Kẹo chú Thiều Châu, đâu đọ được

Bánh bà Hanh Tụ, cũng thua xa.
Nhà thơ Nguyễn Khuyến khi về ở ẩn nơi quê nhà, có lần nhận được một cân kẹo Sìu Châu do học trò cũ là án sát Trần Tán Bình gửi biếu. Khi ấy đôi mắt nhà thơ đã bị lòa, thưởng thức hương vị đậm đà của món quà quý giá, cụ Tam nguyên Yên Đổ đã ứng khẩu thành thơ:

Nguyên phùng tả hữu lai vô tận

Hương dẫn Chi Lan nhập tức văn

(1906)
Đại ý: Ăn kẹo Sìu Châu thì cảm nhận được hương thơm vương giả như hoa Lan. Ăn vào nhận ra ngay vị thơm ngon, đặc sản của vùng quê Nam Định)
Thời chiến tranh chống Mỹ, ở chiến trường B có câu ca dao được các chiến sĩ truyền miệng cho nhau để mà vui, để mà cười:

Trèo lên trái núi Thiên Thai

Thấy hai con cọp đang nhai kẹo Sìu

Không phải ngẫu nhiên mà một món ăn địa phương lại đi vào thi ca từ bình dân đến văn chương bác học như vậy! Cụ Huy Vinh - nhà nghiên cứu phê bình văn học có tiếng ở Nam Định nhân dịp Tết đến, thưởng thức kẹo Sìu Châu đã ứng khẩu đôi câu đối:

Xuân có kẹo Sìu xuân đượm sắc

Tết còn thơ Vị tết Nguyên Hương

(1976)
         
Để nấu được kẹo Sìu Châu, người thợ cần có đôi tay tinh tế, phải “dẻo tay” để giữ nhiệt độ ổn định của bếp và khó nhất là biết ước lượng tỷ lệ đường, lạc, mạch nha phù hợp với mỗi mẻ nấu. Kẹo nấu trong thời gian ngắn, thao tác nhanh nên người thợ kinh nghiệm phải nắm được bí quyết hoán đường đến độ nào thì mới cho đường vào.
Gia đình nghệ nhân Đỗ Đình Thọ đến này vẫn giữ nguyên cách thức dùng chảo đồng để hoán đường vì sẽ không dính chảo, rồi cho ít nước hòa tan đường, đun sôi, cho mạch nha vào sắc tới đặc. Khi đường đủ độ, cho lạc rang vào đảo nhanh rồi bắc ra, đổ kẹo lên bàn. Trong vòng mười phút phải cán kẹo và cắt kẹo xong vì nếu kéo dài thời gian kẹo bị cứng, không cắt được.
Kẹo ra lò có sắc nâu hồng và trong như hổ phách, ăn giòn tan, thơm lừng, ngọt đậm để lại dư vị khó quên. Kẹo Sìu Châu còn độc đáo ở kỹ thuật khử mùi hôi của dầu lạc, để lâu không ỉu.
Ông Đỗ Đình Thọ, người gìn giữ, phát triển nghề gia truyền kẹo Sìu Châu Nguyên Hương của dòng họ Đỗ từ 200 năm trước đã được Nhà nước vinh danh “Nghệ nhân tiêu biểu của làng nghề Việt Nam”. Ông còn được tổ chức văn hóa, giáo dục và khoa học của Liên hiệp Quốc (UNESCO) coi là “Báu vật nhân văn sống”.
Sự vinh danh này không chỉ là niềm tự hào của cá nhân và gia đình nghệ nhân mà còn là niềm tự hào của người dân Nam Định về thương hiệu kẹo Sìu Châu - đặc sản quê hương, món quà tinh tế dành tặng du khách xa gần khi về đất thành Nam văn hiến.