Không giống như một số dân tộc ít người khác, một năm thường có nhiều cái Tết, người Thái trên cao nguyên Mộc Châu chỉ ăn tết chung với Tết Nguyên đán của cả nước. Theo tập tục, người Thái bắt đầu ăn tết từ ngày 25 tháng chạp âm lịch cho tới hết mồng 10 tháng giêng của năm mới. Ở Việt Nam, đồng bào dân tộc Thái có gần một triệu rưỡi người, cư trú tập trung tại các tỉnh Lai châu, Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái, Sơn La… Người Thái ở vùng biên vẫn lưu giữ phong tục đón Tết cổ truyền mang đậm bản sắc riêng có của đồng bào. Thiếu nữ Thái dịu dàng bên cánh hoa mùa xuân (ảnh mang tính minh họa cho bài viết; Nguồn: Internet) Người Thái gói bánh chưng thành hai loại đen và trắng. Để làm bánh chưng đen, dân bản đốt rơm lên, lấy tro giã lẫn gạo nếp rồi mới gói. Muốn bánh có màu đen đẹp bóng, ngay từ tháng 10 âm lịch, sau vụ gặt lúa mùa, người ta chọn nếp dẻo thơm nhất và rơm cọng to, có màu vàng ươm về cất sẵn. Ngoài ra, trước khi gói bánh thêm ít hạt vừng xay nhỏ trộn vào để tạo vị đậm đà cho bánh. Thường thì bánh chưng trắng của dân tộc Thái cũng gói bằng nếp như người Việt những ít dùng nhân bởi họ quan niệm: hương vị của tết ở trong bánh chưng chủ yếu thể hiện ở hương vị của nếp mới, rơm vàng và lá dong. Theo họ, đó là tinh hoa của thành quả lao động để dâng lên tổ tiên mà người dân tộc quen gọi là ma nhà.
Phụ nữ Thái trong ngày đầu xuân (ảnh mang tính minh họa cho bài viết; Nguồn: Internet)
Sáng 30 tết, các nhà luộc bánh chưng và thịt lợn, dọn dẹp nhà cửa chuẩn bị cho bữa cơm tất niên với sự góp mặt của bà con, bạn bè. Trong mâm cơm cúng tất niên không thể thiếu các món ăn như cơm mới, cá đồ, cá chua, cơm đồ xôi trộn con cá, chuột khô, thịt hươu, nai khô, cơm cốm, măng khô... Riêng món thịt hươu, thịt nai thường có được nhờ săn bắn và chuẩn bị từ trước đó khoảng nửa tháng. Và theo phong tục xưa, đây là những món bắt buộc phải có trong mâm cỗ cúng Tết. Để đón giao thừa “Pông Chay”, thường cả nhà không ai ngủ, đèn luôn sáng, hương nhang không được tàn. Cả nhà ngồi quanh bếp lửa, làm các loại bánh trái như bánh ít, bán rán, đồ cá, moọc, nạp... thỉnh thoảng chủ nhà lại đánh ba tiếng chiêng báo hiệu giờ giao thừa sắp đến. Đúng giờ giao thừa, các loại bánh trái, xôi đồ, cá khô, xôi cốm,... hai cơi trầu (mỗi cơi 8 miếng); một ấm trà xanh, rót 8 chén rượu, tất cả được xếp vào thúng. Người vợ của chủ nhà mở hòm lấy các loại vải thổ cẩm, khăn váy, quần áo mới, vòng tay, bạc nén... Những thứ đồ đó được đem đặt tại bàn thờ ma nhà. Khăn mũ chỉnh tề, chủ nhà kính cẩn đọc bài cúng "chào đón tổ tiên xuống tề tựu". Sau lễ cúng giao thừa, nhà nào có chiêng hay cồng thì mang chiêng cồng ra đánh và múa hát. Trong nhà, sau bài cúng, con cái thay phiên nhau túc trực để tiếp đón tổ tiên cho đến sáng. Trang phục truyền thống ngày lễ tết của thiếu nữ người Thái (Ảnh: Luyện Bùi) Một phong tục của người Thái không thể thiếu được trong sáng ngày mùng một đầu năm, đó là tục đi lấy nước ở suối về. Người Thái quan niệm rằng, nước là điều may mắn, đem lại sự sống, sự tốt tươi. Cả làng đi lấy nước nếu nhặt được đồ trong khi đi lấy nước thì họ cho là may mắn và vui mừng mang về nhà. Liên tục trong những ngày xuân, mọi người lại cùng nhau vui chơi, múa hát mừng mùa xuân mới về trên khắp các cánh rừng, nương ngô và bản làng.
VietBao.vn (Theo_Dân việt )
VietBao.vn (Theo_Dân việt )
No comments:
Post a Comment